Oczyszczanie powietrza w rekuperacji. Rekuperator, filtry i skuteczność filtracji.
Rekuperacja nie tylko powoduje mniejsze straty energii i doprowadza do budynku powietrze zewnętrzne, ale odpowiada ona także za oczyszczanie powietrza. Wentylacja mechaniczna ma za zadanie poprawę komfortu domowników, a co za tym idzie jednym z jej głównych zadań jest dbanie o zdrowe, czyste powietrze. Do oczyszczania powietrza niezbędne są filtry, które mogą wyłapywać zanieczyszczenia już na etapie pobierania powietrza z zewnątrz.
Z tego artykułu dowiesz się:
Wywiewanie zanieczyszczeń
Wentylacja mechaniczna usuwa zużyte powietrze, a wraz z nim pozbywa się nadmiaru wilgoci, dwutlenku węgla oraz innych zanieczyszczeń, które obniżają jakość powietrza. Warto jednak wspomnieć, że samo usuwanie zanieczyszczeń to za mało, trzeba zadbać o wprowadzenie do budynku czystego powietrza, a za to odpowiedzialne są już filtry.
Filtrowanie powietrza
Do filtrowania powietrza używane są filtry. Rekuperacja nie jest jednak typowym oczyszczaczem powietrza. Nie wszystkie centrale wentylacyjne wyposażone są w filtry pozwalające na oczyszczanie powietrza. Filtry pomagają w usuwaniu większych cząstek stałych oraz pyłków. Ma to bardzo duże znaczenie szczególnie dla alergików.
Gdzie umieszczone są filtry?
Filtry powietrza w rekuperacji najczęściej spotyka się w rekuperatorze. Można jednak umieścić je także na czerpni lub w anemostatach. Umieszczenie filtrów w miejscu innym niż rekuperator najlepiej skonsultować projektantem instalacji lub z instalatorem. Filtry w tych miejscach nie są zazwyczaj przewidywane na etapie projektu. Powodują one dodatkowe opory powietrza, a tym samym straty na instalacji, co może spowodować słabszą pracę wentylacji. Należy o tym pamiętać przed ich instalacją.
Filtr w rekuperatorze
Filtr w rekuperatorze zlokalizowany jest przed wymiennikiem. Nie przez przypadek umieszczony jest on na samym początku drogi powietrza w rekuperatorze, dzięki swojej lokalizacji nie tylko poprawia on jakość powietrza nawiewanego, ale także chroni urządzenie przed uszkodzeniami. Wybór filtra uzależniony jest od jakości powietrza zewnętrznego oraz preferencji użytkowników. Centrale rekuperacyjne obecne na rynku muszą posiadać filtry o klasie minimum G4/ISO Coarse>50%.
Filtry w anemostatach
Filtry stożkowe FSA przystosowane są do montażu w okrągłych anemostatach. Ich celem jest zabezpieczenie przewodów wentylacji mechanicznej przed zabrudzeniami. Należy je instalować na anemostatach wywiewnych, co pozwala zatrzymać owady, kurz i tłuszcze, chroniąc tym samym całą instalację przed zabrudzeniem.
Co oznaczają klasy filtrów?
Filtry w Polsce klasyfikuje się obecnie na podstawie normy PN-EN ISO 16890. Jednak zdecydowanie bardziej popularne i używane niejednokrotnie w nomenklaturze są klasy filtrów z normy PN-EN 779. Stowarzyszenie Erovent porównało obie klasyfikacje i stworzyło poniższą tabelę:
Obowiązująca norma uwzględnia wszystkie cząsteczki od 0.3µm do 10µm.
Filtry powietrza klasyfikowane są do jednej z grup pod warunkiem, że jego minimalna wydajność wynosi 50%. Następnie są one opisywane w zaokrągleniu co 5%. Przykładowo filtr o sprawności 56% będzie sklasyfikowany jako ePM155%. Dodatkowo do klasyfikacji dołączone są tzw. filtry zgrubne. Są to filtry pochłaniające mniej niż 50% zanieczyszczeń. Umieszczane są one na podstawie swojej wydajności w klasach PM10 i opisywane przykładowo jako PM Coarse 45%.
Co oznacza symbol ePM1, ePM2,5 oraz ePM10?
Symbol ePM1 określa wszystkie cząstki stałe o wymiarach mniejszych niż 1 mikron (1/1000 milimetra). Odpowiednio ePM2,5 oznacza cząsteczki mniejsze niż 2,5 mikrona, a ePM10 mniejsze niż 10 mikronów.
Jak często należy wymieniać filtry?
Częstotliwość wymiany filtrów uzależniona jest w dużej mierze od jakości powietrza zewnętrznego i tego jakie filtry wybraliśmy. Im gorsza jakość powietrza, lub im czystsze powietrze chcemy otrzymać, tym częstotliwość wymian będzie większa. Każdy producent central wentylacyjnych zawiera w instrukcji do swoich urządzeń minimalną częstotliwość wymiany filtrów. Filtry powinno się wymieniać nie rzadziej niż raz na kwartał. Dokładniejsze filtry powinny być wymieniane nawet raz na miesiąc w okresach większego zapylenia powietrza.
Wymiana filtrów uzależniona jest często od miejsca w jakim znajduje się budynek, w którym zainstalowana jest instalacja. Budynki umieszczone na wsiach, bliżej lasów, jezior będą wymagać rzadszej wymiany filtrów. Budynki ze strefy miejskiej, czy podmiejskiej lub wybudowane w pobliżu pól uprawnych, które są intensywnie uprawiane, będą wymagać częstszej wymiany filtrów w urządzeniach.
Zalecana minimalna skuteczność filtrów
Ponieważ zadaniem filtrów powietrza w systemach HVAC jest nie tylko ochrona wentylowanych pomieszczeń przed zbyt wysokim poziomem zanieczyszczenia, ale także ochrona samego systemu HVAC, minimalna skuteczność filtra pierwszego stopnia (na wlocie świeżego powietrza) powinna wynosić co najmniej PM Coarse > 90% (G4). Jednak powietrze zdrowe i czyste dla ludzi wymaga zastosowania filtrów nie gorszych niż ePM10 50% (M5).
Im wyższa klas filtra tym jego większa skuteczność w wyłapywaniu zanieczyszczeń.
W centralach wentylacyjnych z odzyskiem ciepła – rekuperatorach – filtry montowane są w zależności od konstrukcji urządzenia. Umieszcza się je po stronie dolotu powietrza z czerpni. W centralach spotykamy jeden lub dwa filtry. Przykładem rekuperatora, w którym możemy zastosować dwa osobne filtry jest rekuperator reQnet. Rozwiązanie to pozwala nam na zróżnicowanie stopnia filtracji w zależności od pory roku. Przykładowo można zastosować następujące układy filtrów:
- jesień – filtr klasy M5 – ePM 50%
- zima – filtr wstępny klasy M5 – ePM10 50% oraz filtr dokładny “antysmogowy” F9 – ePM1 80%
- wiosna/lato – filtr wstępny klasy M5 – ePM 50% lub filtr dokładny “antypyłkowy” F7 – ePM 1 50% gdy chcemy zabezpieczyć osoby w budynku przed pyłkami. Jest to szczególnie ważne dla alergików.
Po stronie wywiewanego powietrza z budynku montowane są filtry M5.
Poznaj nasze pozostałe wpisy blogowe
